ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΟΝΤΑΣ ΤΟΝ ΑΝΤΙΠΑΛΟ ΣΥΝΑΝΤΩΝΤΑΣ ΤΟΝ ΕΑΥΤΟ ΣΟΥ
«Να κερδίσεις εκατό νίκες δίνοντας εκατό μάχες,
Δεν αποτελεί την ανώτατη τέχνη.
Να σπάσεις όμως την αντίσταση του εχθρού χωρίς να δώσεις μάχη,
Αυτό αποτελεί την υπέρτατη τέχνη»
Sun Zi (6ος -5ος αι. π.Χ.)
Μια παλιά και διδακτική ιστορία
Ένας από τους σημαντικούς δασκάλους του αετού, ο Liu Shi Jun, δίδασκε στο Πεκίνο, όταν ένας μεγαλόσωμος μαχητής από το Sandοng, που γύριζε ψάχνοντας και προκαλώντας δασκάλους, έφτασε στο σχολείο του. Είχε ήδη προκαλέσει χωρίς ανταπόκριση τον Yang Bang Hou από το Tai Ji και τον Dong Lao Gong από το Βa Gua.
Έφτασε λοιπόν στον Liu και με προσβλητικά λόγια, προσπάθησε να τον εξωθήσει σε μάχη.
Ο Liu έμεινε χωρίς αντίδραση, γεγονός που προκάλεσε την απορία των μαθητών του. Ο άντρας από το Sandong πλησίασε πιο κοντά και χρησιμοποιώντας ακόμα πιο προσβλητικά λόγια, έκανε επίδειξη της ταχύτητας των λακτισμάτων του.
Ο Liu χωρίς καμία αλλαγή στο ύφος του, έσκυψε και έφτυσε στο πόδι τον προκλητικό άντρα, ο οποίος σταμάτησε και κοίταξε σαστισμένος. «Δεν είναι ότι εγώ έφτυσα στο πόδι σου. Είναι ότι το πόδι σου βρέθηκε εκεί που έφτυσα εγώ». Ο μαχητής από το Sandong χωρίς δεύτερη κουβέντα, σήκωσε το πόδι του για να κτυπήσει τον Liu, όμως ο Liu έτοιμος, άρπαξε το πόδι του και τον πέταξε μακριά. Χωρίς να περιμένει ο Liu στάθηκε πάνω από το κεφάλι του αντιπάλου του και του είπε: «Πως τολμάς και με προκαλείς με τέτοιο φτωχό kung fu που διαθέτεις;». Σαστισμένος και με καταρρακωμένο το ηθικό, σηκώθηκε, μάζεψε τα όπλα του και έφυγε ντροπιασμένος.
Οι μαθητές του Liu όχι λιγότερο σαστισμένοι και έκπληκτοι, ρώτησαν τον δάσκαλο τους πως ενώ πριν λίγα λεπτά έδειχνε φοβισμένος και παθητικός, κατάφερε να νικήσει τον αντίπαλο τόσο εύκολα. Ο Liu είπε: «Κρατώντας παθητική στάση, τον έκανα να νομίζει πως τον φοβάμαι, έτσι έγινε απρόσεκτος. Φτύνοντας στα πόδια του τον εξόργισα και έτσι η ενέργεια του ανέβηκε ψηλά στο κεφάλι αφήνοντας τα πόδια αδύναμα και άδεια. Όταν με κλώτσησε, ήταν πολύ εύκολο να τον πιάσω και να τον ανατρέψω».
Ο Liu Shi Jun έστρεψε αναμφισβήτητα όλες τις πιθανότητες υπέρ του τηρώντας μια έξοχη στρατηγική.
«Σωστός χρόνος, σωστός τόπος, σωστοί άνθρωποι»
Δεν είναι πολύ πιθανή μια ανάλογη ιστορία στην σημερινή εποχή. Ωστόσο πάνω στο ρινγκ ή στο δρόμο, με αντίπαλο έναν πρωταθλητή ή κάποιον που απειλεί τη ζωή σου, η ώρα της σύγκρουσης είναι πάντοτε μια δύσκολη στιγμή.
Τι πρέπει να κάνεις για να βγεις αλώβητος από τη μάχη ή σωστότερα τι θα έπρεπε να είχες κάνει, για να έχεις βαρύνει την ζυγαριά υπέρ σου, πριν καν φτάσει η ώρα της μάχης;
Ένα παλιό Κινέζικο ρητό λέει: «Tian shu, di li, ren he». Δηλαδή: «σωστός χρόνος, σωστός τόπος, σωστοί άνθρωποι». Τρείς παράγοντες που πρέπει να υπολογίζουμε, αμέσως μόλις υποψιαστούμε την επερχόμενη ή πιθανή σύγκρουση.
Ας χρησιμοποιήσουμε μερικά παραδείγματα, για να γίνουν πιο κατανοητά τα παραπάνω.
Τι σημαίνει σωστός χρόνος;
Τον χειμώνα, λόγω του κρύου φοράς χοντρά ρούχα και οι μύες είναι σκληροί και δύσκαμπτοι, γι΄αυτό στην μάχη είναι καλύτερα να χτυπάς στον λαιμό ή να χρησιμοποιείς κοφτά χτυπήματα στο κεφάλι. Την ζεστή εποχή που οι άνθρωποι ντύνονται με λεπτά ρούχα, τότε να χτυπάς στα ευαίσθητα σημεία, όπως στα πλευρά, το στέρνο κ.λ.π.
Τι σημαίνει σωστός χώρος;
Σημαίνει να δίνεις την πρέπουσα σημασία στο αν βρίσκεσαι σε ανοικτό και επίπεδο χώρο ή σε ένα κλειστό και μικρό δωμάτιο γεμάτο έπιπλα. Χρησιμοποίησε τις τεχνικές των ποδιών, τις λαβές και τα κτυπήματα με τους αγκώνες, ανάλογα με τον χώρο που διαθέτεις. Εκμεταλλεύσου τον χώρο. Πρόσεξε αν υπάρχει κάποιο αντικείμενο γύρω σου που μπορείς να χρησιμοποιήσεις για την άμυνα σου.
Τι σημαίνει σωστοί άνθρωποι;
Σημαίνει να προσέξεις την σωματική και ψυχολογική κατάσταση του αντιπάλου. Όταν αυτός μοιάζει αδύναμος μην τον υποτιμάς. Διατήρησε την ηρεμία σου και μην διασπάς την προσοχή σου. Κάνε την επίθεσή σου σαν τον ανεμοστρόβιλο που ξεριζώνει τα πάντα, κάνε την άμυνά σου σαν να βρίσκεσαι σε έναν περίβολο με μια μεγάλη και γερή πόρτα, που αφήνει απ' έξω τους ανεπιθύμητους. Μην ζητάς να νικήσεις, αλλά κοίτα πως να μην χάσεις.
«Κινήσου σαν να μην έχεις τρόπο...»
Ο δάσκαλος του αετού Chen Zi Zheng υπήρξε ένας από τους μεγαλύτερους μαχητές του περασμένου αιώνα. Αξίζει να δούμε πως ο ίδιος περιγράφει την συνάντηση με τον αντίπαλο.
"Όταν συναντάς τον αντίπαλο, πρέπει να χρησιμοποιείς εναλλαγές στην τεχνική σου. Οι εναλλαγές αυτές μοιάζουν θαυμάσιες, σαν τον ουρανό και την γη, το Yin και το Yang, τις τέσσερις εποχές. Αυτός ο τρόπος προκαλεί την έκπληξη και η έκπληξη τον φόβο στον αντίπαλο σου. Η θέση του σώματος και των χεριών σε συσπείρωση, σαν το τόξο που είναι τεντωμένο. Κινείσαι σαν να μην έχεις τρόπο, έχεις όμως εξαιρετικό τρόπο και ο αντίπαλος δεν ξέρει πως να φυλαχτεί.
Όταν ο αντίπαλος είναι ήρεμος και αποφεύγει την κίνηση, εγώ τον πιέζω να κινηθεί, ενώ όταν αυτός είναι ορμητικός, εγώ τηρώ ήρεμη στάση και τον κρατώ σε απόσταση. Γι' αυτό αυτός που γνωρίζει καλά να αμύνεται, κάνει τον αντίπαλο να μην ξέρει πού να χτυπήσει , ενώ αυτός που γνωρίζει καλά την επίθεση, κάνει τον αντίπαλο να μην μπορεί να αμυνθεί.
Όταν συναντάς τον αντίπαλο, δεν πρέπει να δείχνεις τι θέλεις να κάνεις ή πως θα κινηθείς. Χρησιμοποίησε το "ψεύτικο". Όταν αντιμετωπίζεις έναν αντίπαλο φανερά δυνατό, δείξε ότι φοβάσαι, όταν αντιμετωπίζεις έναν αντίπαλο φανερά έξυπνο, να δείχνεις σαν χαζός. Οδήγησε τον άλλο να χάσει την ψυχραιμία του, αναστάτωσε την ενέργειά του και μετά με κάθε ευκαιρία προχώρα. Χέρι με χέρι η μια κίνηση μετά την άλλη. Μόλις ο αντίπαλος ολοκληρώσει την τεχνική του και πριν δημιουργήσει σταθερή άμυνα, τότε κάνε την δική σου επίθεση."
Και ο δάσκαλος Chen συνεχίζει "κινήσου με μια ανάσα χωρίς κενά, με τις αλλαγές του Yin και του Yang, τον συνδυασμό κενού και γεμάτου. Δανείσου την δύναμη του αντιπάλου για να νικήσεις. Όταν αυτός είναι σε κατάσταση έκπληξης, τότε εσύ να προχωρείς μπροστά, αν αυτός έχει τον αυτοέλεγχό του και είναι ήρεμος, έτσι να αντιδράσεις και εσύ, χωρίς ακρότητες στις κινήσεις σου.
Η σκληρή δύναμη και η ολόκληρη δύναμη πρέπει να αποφεύγονται. Στην σκληρή δύναμη ο αντίπαλος μπορεί να σε πιάσει ευκολότερα, ενώ στην ολόκληρη δύναμη δύσκολα μπορείς να αλλάξεις την τροχιά της κίνησής σου ή να αμυνθείς αν χρειαστεί. Όταν χρησιμοποιείς την ολόκληρη δύναμη, οι αλλαγές σου θα είναι αργές, είναι σαν να βάζεις μόνος σου τις βάσεις για να ηττηθείς."
Που οφείλεται η μαγεία;
Ο δάσκαλος Chen μας περιγράφει τον ιδανικό μαχητή σαν κάτι θαυμάσιο και σχεδόν μαγικό. Που οφείλεται η μαγεία του; Άραγε μόνο στην τεχνική και τη δύναμη, μόνο στην ταχύτητα και την ορμή; Μόνο στην σωματική άσκηση και στα κιλά ιδρώτα που έχει χύσει ο ασκούμενος; ΟΧΙ, ΕΥΤΥΧΩΣ ΟΧΙ.
Το μεγαλείο του μαχητή που περιγράφει ο δάσκαλος Chen, οφείλεται σε κάτι που δεν έχει εξωτερική μορφή. Στον δρόμο του kung fu το λέμε Chen Jing, που σημαίνει αταραξία ή γαλήνη. Αν μπορείς να το κατακτήσεις, τίποτα γύρω σου δεν θα σε ενοχλεί. Αν μπορείς να συγκεντρώσεις το πνεύμα σου και να μελετήσεις την τέχνη σου, τότε θα ανακαλύψεις τα μυστικά της. Χωρίς τούτο η δύναμη γίνεται άκαμπτη, η ταχύτητα αναποτελεσματική και η ορμή άχρηστη - όπως άχρηστη είναι η ορμή του ταύρου που τρέχοντας αφηνιασμένος, χτυπά πάνω στο πανί του ταυρομάχου, για να διαπιστώσει ότι ο αντίπαλος δεν βρισκόταν από πίσω.
Η αταραξία μοιάζει με αυτό που λέμε πολλές φορές στη μάχη "καθαρό μυαλό". Όμως το "Chen Jing" είναι πολύ περισσότερα από αυτό, είναι κάτι περισσότερο από μια απλή νοητική διαδικασία. Έρχεται με εσωτερική άσκηση και πνευματική εμβάθυνση πάνω στην τέχνη σου και κυρίως πάνω στον εαυτό σου.
Βύθισε την ενέργεια σου χαμηλά, στη ρίζα της, και δεν θα λιμνάσει. Αν κατακτήσεις την ηρεμία του πνεύματος, θα απαλλαγείς από το άγχος, η σκέψη και το Qi θα γίνουν ένα και τότε τα χέρια, τα μάτια, το σώμα, το βήμα, η μέθοδος, θα συγκεντρωθούν μαζί. Έτσι θα γίνεις κάτοχος της υψηλής τέχνης και θα φτάσεις στο μεγαλείο, που περιγράφει ο δάσκαλος Chen.
Όσο πλησιάζεις την γαλήνη και την αταραξία στη μάχη, τόσο διαπιστώνεις ότι κατακτάς κάτι πολύ πιο σημαντικό, την γαλήνη και την αταραξία στη ζωή σου. Γιατί τελικά το Chen Jing είναι το κλειδί για τον θησαυρό, είναι το ξίφος και η ασπίδα για να νικήσεις, όχι μόνο στην σύγκρουση με τον αντίπαλο, αλλά (και αυτό είναι το πιο σημαντικό), για να νικήσεις στην πιο δύσκολη συνάντηση, την συνάντηση με τον εαυτό σου.
Γι' αυτό, ο στρατηγός Sun Zi 2500 χρόνια πριν έλεγε:
«Γνώρισε τον εαυτό σου,
Γνώρισε τον αντίπαλό σου
και δεν θα ηττηθείς.
Γνώρισε τις αλλαγές του ουρανού και της γης
και η νίκη είναι δική σου».
Παναγιώτης Δερβέντης
english
