"To σύστημα της Αρκούδας θα είναι τέλειο για σένα". Αυτά ήταν τα λόγια του Δόκτωρα Xie Peiqi’s σε μένα, στο Λονδίνο, το 1996. Ακόμα και μετά από 32 χρόνια προπόνησης στις πολεμικές τέχνες, τα λόγια του Δόκτωρ Xie είχαν ιδιαίτερο νόημα για μένα, διότι ο Δόκτωρ Xie είναι ένας πολύ ιδιαίτερος άνθρωπος στον κόσμο των Κινέζικων πολεμικών τεχνών.

Οι παραδοσιακές Κινέζικες πολεμικές τέχνες χωρίζονται σε δύο ομάδες: Εξωτερικές και Εσωτερικές. Τα πιο γνωστά στυλ του Kung Fu, καθώς και το Καράτε είναι Εξωτερικές πολεμικές τέχνες, οι οποίες προέρχονται από το διάσημο μοναστήρι των Shaolin. Οι τρεις Εσωτερικές πολεμικές τέχνες, Tai Chi Chuan, Hsing I και BaGua Zhang, έγιναν γνωστές και διάσημες στην Κίνα του 19ου αιώνα, γιατί ήταν οι πολεμικές τέχνες των αυτοκρατορικών σωματοφυλάκων και του στρατού.

Οι Εξωτερικές  πολεμικές τέχνες ονομάζονται Σκληρές, γιατί χρησιμοποιούν εκτεταμένη μυϊκή δύναμη και ένα δυνατό και επιθετικό πνεύμα. Οι Εσωτερικές πολεμικές τέχνες ονομάζονται Μαλακές, γιατί χρησιμοποιούν δύναμη προερχόμενη από ένα χαλαρό, ομοιόμορφο σώμα και ένα ήρεμο πνεύμα. Επίσης, οι Εσωτερικές πολεμικές τέχνες αναπτύσσουν τη φυσική ενέργεια του σώματος, η οποία ονομάζεται Chi, από τα πρωταρχικά στάδια της προπόνησης.

Από τις τρεις Εσωτερικές πολεμικές τέχνες, το Ba Gua είναι το πιο πνευματικά και τεχνικά ολοκληρωμένο, ακόμα περισσότερο και από το Tai Chi. Το Tai Chi βασίζεται στο Yin και στο Yang, την αρμονία των αντιθέτων και την αρχή της Συνεχούς Αλλαγής. Το Ba Gua εμβαθύνει την κατανόηση της Αλλαγής διαμέσου των 8 Τριγράμμων. Ba Gua Zhang σημαίνει "Η Παλάμη των 8 Τριγράμμων". Στην Κινέζικη φιλοσοφία το καθένα από τα Τρίγραμμα εκφράζει και από έναν διαφορετικό τομέα της κοσμικής ενέργειας.

Ο σκοπός της εκπαίδευσης στο Ba Gua Zhang είναι ο ασκούμενος να βρει αυτές τις ενέργειες μέσα στο δικό του σώμα και πνεύμα και να χρησιμοποιήσει αυτές τις ενέργειες για μαχητικούς ή θεραπευτικούς σκοπούς.

Ο άνθρωπος που έκανε το Ba Gua διάσημο ήταν ο Dong Haichuan. Στα ταξίδια του ως Αυτοκρατορικός επίσημος, πήρε μαζί του μόνον έναν βοηθό, τον μοναδικό του μαθητή, Yin Fu. Ο Yin Fu εκπαιδεύτηκε μαζί με τον Dong για 20 χρόνια. Όταν ο Dong αποσύρθηκε, το 1876, δίδαξε περισσότερους μαθητές, αλλά εξ’ αιτίας του θανάτου του, το 1882, πρόλαβε μόνο να τους διδάξει μέρος από την τέχνη του. Έτσι, λοιπόν, ο Yin Fu υπήρξε ο μοναδικός από τους μαθητές του Dong που έμαθε το πλήρες σύστημα του Ba Gua Zhang.

Παρ’ όλο που ο Yin Fu ήταν ήδη διάσημος δάσκαλος των πολεμικών τεχνών, δίδαξε και αυτός μόνον ένα μικρό μέρος του συστήματός του στους μαθητές του. Μόνον ένας από τους μαθητές του έμαθε το πλήρες σύστημα και το όνομα αυτού Men Baozhen. Ο Men Baozhen ήταν γιατρός, ο οποίος επίσης έμαθε τις μυστικές θεραπευτικές μεθόδους από τους Αυτοκρατορικούς γιατρούς των Ανακτόρων. Όπως και ο Yin Fu, έτσι και ο Men δίδαξε πολλούς μαθητές, αλλά μόνον ένας μαθητής έμαθε ολόκληρη την ιατρική (θεραπευτική) και πολεμική τέχνη του Men. Αυτός ήταν ο Xie Peiqi, ο οποίος γεννήθηκε το 1920.

Η οικογένειά του ήταν γείτονες με τον Men Baozhen. Ο Μen ήταν ενθουσιασμένος με την ικανότητα του μικρού Xie για σκληρή δουλειά και αφοσίωση στο Ba Gua, και έτσι έκανε αυτόν συνεχιστή της γενεαλογίας του συστήματος Yin Ba Gua Zhang. Αυτό σημαίνει ότι ανάμεσα στους χιλιάδες των ανθρώπων που εξασκούνται στο Ba Gua σε ολόκληρο τον κόσμο, μόνον ο Dr Xie Peiqi γνωρίζει το πλήρες σύστημα. Είναι ο παλαιότερος γενεαλογικά δάσκαλος.

Κάθε μαθητής πολεμικών τεχνών ονειρεύεται να μάθει από τον κορυφαίο Master της γενεαλογίας της τέχνης του. Προτού συναντήσω τον Dr Xie, εξασκούμουν σε μία παραλλαγή του αρκετά γνωστού συστήματος "Ba Gua του Δράκου", από το 1977. Αυτό ήταν το είδος του Ba Gua που δίδαξα στην Ελλάδα, τη δεκαετία του ’80. Εκτός του ότι ήμουν ο πρώτος που έφερε το "Practical (εφαρμόσιμο) Tai Chi Chuan", του Dan Docherty, στην Ελλάδα το 1988, ήμουν επίσης ο πρώτος άνθρωπος που δίδαξε Ba Gua Zhang και Hsing I στην Ελλάδα. Αυτά τα 19 χρόνια της εξάσκησης με προετοίμασαν να γνωρίσω τον Master.

Το σύστημα του Δράκου είναι μόνον μία από τις 8 μεθόδους του Ba Gua. Στο Yin Ba Gua η ενέργεια από κάθε Τρίγραμμα εκφράζεται διαμέσου ενός πνεύματος Ζώου, το οποίο έχει τη δικιά του προσωπικότητα, δύναμη, τρόπους κίνησης και χρησιμοποίησης του σώματος:

Chien / Μέθοδοι Ένωσης Ουράνιου Λιονταριού

Kun / Ο Μονόκερως της Γης φεύγει από το Σώμα
Kan / Το Φίδι του Νερού Ακολουθεί τη Δύναμη

Li / Ο Χαμηλός Βηματισμός του Πύρινου Κόκορα
Sun / Η Κίνηση του Ανεμόμυλου του Αέρινου Φοίνικα

Zhen / Ο Δράκος του Κεραυνού Σηκώνει/Κρατάει

Gen / Η Αρκούδα του Βουνού Γυρνάει την Πλάτη

Dui / Η Μαϊμού της Λίμνης κάθεται οκλαδόν και συστέλλεται.

Έτσι, λοιπόν, το Ba Gua μπορεί να εξατομικευτεί αναλόγως το άτομο. Κάποιος ο οποίος είναι κοντός και παχύς θα κινείται διαφορετικά από κάποιον που είναι ψηλός και αδύνατος, και οι δύο μαζί θα χρησιμοποιούν διαφορετικά το σώμα τους από κάποιον που είναι μεγαλόσωμος και δυνατός, ή από κάποιον που είναι κοντός και αδύνατος. Άλλες πολεμικές τέχνες απαιτούν από τον καθένα να ταιριάξει στις δικές τους τεχνικές, αλλά το Ba Gua προσαρμόζεται ατομικά στον κάθε άνθρωπο. Το Ba Gua δεν είναι μία συλλογή από τεχνικές, αλλά μία τέχνη θεμελιωδών αρχών και ενεργειών.

Αυτός ήταν ο λόγος που ο Dr Xie μου πρότεινε να μελετήσω το σύστημα του Ba Gua της Αρκούδας. Είμαι μεσαίου ύψους και πάχους, έτσι λοιπόν είμαι συμπαγής σαν βουνό, με δυνατή πλάτη σαν της Αρκούδας. Ο ίδιος ο Dr Xie είναι μικρόσωμος αλλά με μακριά χέρια, έτσι το αγαπημένο του στυλ είναι ο Φοίνικας, με τα χέρια που κινούνται σαν Ανεμόμυλος. Ο πιο προχωρημένος Κινέζος μαθητής του Dr Xie, He Jinbao, είναι μεγαλόσωμος και δυνατός, έτσι προτιμάει την επιθετική δύναμη (σθένος) του Λιονταριού.

Παρ’ όλο που ο Dr Xie με συμβούλεψε να μελετήσω την Αρκούδα, το 1996, πέρασαν 4 χρόνια πριν μπορέσω τελικά να το επιτύχω. Όταν ο Dr Xie αποφάσισε να σπάσει την παράδοση και να διδάξει ανοιχτά, ακόμα και σε δυτικούς, δίδαξε πρώτα το Λιοντάρι. Αυτό συμβαίνει γιατί είναι το ευκολότερο σύστημα, για να καταλάβει κάποιος τις αρχές της εσωτερικής δύναμης. Έκτοτε, ο Dr Xie υποστηρίζεται από την "Ομοσπονδία Παραδοσιακών Σπουδών" (Association of Traditional Studies), όπου έχει ως πρόγραμμα να καταγράψει ολόκληρο το σύστημα του Yin Ba Gua Zhang. Πριν από αυτό, ο Dr Xie φοβόταν ότι το υπέροχο σύστημά του θα χανόταν με τον θάνατό του. Όμως, μέσω της δουλειάς της Ομοσπονδίας και μιας μικρής ομάδας αποφασισμένων μαθητών, το σύστημα του Yin Ba Gua θα διατηρηθεί.

Το 2000, μία ομάδα από 80 δυτικούς μαθητές πήγε στην Κίνα για ένα εντατικό σεμινάριο με τον Dr Xie και τον He Jinbao. Μάθαμε τις βασικές πρακτικές του Λιονταριού, του Φοίνικα και στο τέλος της Αρκούδας. Επίσης, μάθαμε πώς να χρησιμοποιούμε το μοναδικό Μεγάλο Σπαθί του Ba Gua.

Το πρόγραμμα εκπαίδευσης για κάθε Ζώο είναι το ίδιο. Κάθε Ζώο έχει 9 Στάσεις, 1 χαρακτηριστική στάση (υπογραφής του κάθε Ζώου) και 8 στάσεις που αντιπροσωπεύουν τις 8 Μαχητικές Μεθόδους του εκάστοτε Ζώου. Αυτές οι στάσεις “ανοίγουν” το σώμα και διεγείρουν τα ενεργειακά κανάλια, έτσι ώστε η μοναδική δύναμη του Ζώου να μπορεί να βγει προς τα έξω. Κάθε μία από τις 8 Μαχητικές Μεθόδους εξελίσσονται περαιτέρω μέσα από 3 χτυπήματα, 24 στο σύνολο. Αυτά εξασκούνται πρώτα καθώς στεκόμαστε ακίνητοι και μετά χρησιμοποιώντας διάφορες τεχνικές βαδίσματος.

Η θεμελιώδης πρακτική του Ba Gua είναι το Κυκλικό Περπάτημα. Αυτό συνδυάζεται με τις Μαχητικές Μεθόδους, για να δημιουργηθούν 56 μικρές φόρμες που ονομάζονται Αλλαγές. Παρ’ όλο που κάθε Ζώο είναι μοναδικό, στις Αλλαγές τα Ζώα δανείζονται χαρακτηριστικά απ’ όλα τα άλλα Ζώα, έτσι ώστε κάθε Ζώο να μπορεί να βιώσει την αίσθηση των άλλων.

Όλοι οι γνήσιοι άνθρωποι των πολεμικών τεχνών καταλαβαίνουν ότι κάθε μάχη είναι μοναδική και απρόβλεπτη. Η δυσκολία είναι να βρεις τον τρόπο να χειριστείς το απρόβλεπτο. Επειδή το Ba Gua αναπτύσσει μια βαθιά κατανόηση της Αφομοίωσης και Αλλαγής, γι’ αυτόν τον λόγο δεν παγιδεύεται σε προκαθορισμένες τεχνικές. Αντιθέτως, επιτρέπει στον ασκούμενο να δημιουργήσει τεχνικές κατάλληλες για την κάθε περίσταση.

Σαν πολεμική τέχνη, το Ba Gua είναι γρήγορο, χαλαρό και ευέλικτο, συνεχώς κινούμενο και ψάχνει να βγάλει εκτός ισορροπίας τον αντίπαλο. Το να μάχεσαι έναν Master είναι σαν να έχεις πιαστεί μέσα σε έναν ανεμόμυλο. Το Ba Gua έχει τις πιο προχωρημένες μεθόδους βηματισμού από κάθε άλλη πολεμική τέχνη και η μυστική του προπόνηση περιλαμβάνει στρατηγικές για την εξερεύνηση των πτυχών και των αδυνάτων σημείων ενός ή πολλών αντιπάλων.

Προτού κάποιος μάθει πώς να μάχεται, πρέπει να έχει την ενέργεια και το σθένος γι’ αυτό. Η βασική εκπαίδευση του Ba Gua είναι επικεντρωμένη στο να αναπτύξει ο ασκούμενος την εσωτερική του ενέργεια και είναι εξαιρετικά καλό για την προσωπική του υγεία. Ενώ το Tai Chi προτείνεται γενικά για τη βελτίωση της υγείας, οι Παραδοσιακοί Κινέζοι Γιατροί συχνά προτιμούν το Ba Gua, γιατί είναι δυνατότερο από το Tai Chi. Οι μέθοδοι υγείας του Yin Ba Gua περιλαμβάνουν Chi Kung (ενεργειακές και αναπνευστικές ασκήσεις) από τους γιατρούς των Βασιλικών Ανακτόρων. Χρησιμοποιούν την αρχή της Θεραπείας Χωρίς Φάρμακα. Οι τρεις βασικές θεραπευτικές μέθοδοι είναι: οι 8 Θεραπευτικοί Ήχοι, οι 12 Διαλογισμοί Καθοδήγησης και Lohan Patting Chi Kung. Αφού έχεις αναπτύξει την εσωτερική σου ενέργεια, μετά επιλέγεις να την εστιάσεις είτε για πολεμικούς σκοπούς, είτε για θεραπευτικές μεθόδους.

Αναδημοσίευση από το 21^ο τεύχος του περιοδικού "Μονοπάτι του Πολεμιστή"